Pomnik w Pniewie nie będzie zlikwidowany. Sprawę zakończył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie

Jak wyjaśnia Łukasz Ruta z urzędu miejskiego, sprawa dotyczy pomnika przy MRU w Pniewie. Dzięki pomocy tego urzędnika możliwe stało się także odtworzenie całego kalendarium tej sprawy.

16 kwietnia zeszłego roku wojewoda z urzędu wszczął postępowanie w sprawie stwierdzenia, czy pomnik upamiętniający 44. Brygadę Pancerną Armii Czerwonej znajdujący się w Pniewie podlega usunięciu. Podstawą miał być art. 5a ust. 1 ustawy o zakazie propagowania komunizmu. 18 kwietnia (czyli dwa dni po wszczęciu postępowania) wojewoda wystąpił do IPN o opinię w tej kwestii.
25 maja 2018 r. instytut odpisał wojewodzie. Z opinii wynikało, że napis na pomniku „upamiętnia związek taktyczny armii komunistycznego państwa totalitarnego jakim był ZSRR”.

Gmina w związku z tym w czerwcu zeszłego roku zwróciła się do Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, argumentując między innymi, że „pomnik znajduje się w miejscu walk z 29-30 stycznia 1945 r., na terenie wpisanym do rejestru zabytków i jest elementem ekspozycji plenerowej Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie”.

Jednak 3 lipca 2018 r. IPN podtrzymał swoje postanowienie w mocy. Dlatego jeszcze w tym samym miesiącu wojewoda zwrócił się do dyrektora muzeum o wypowiedzenie się w kwestii pomnika. 8 sierpnia MRU przesłało odpowiedź (uzupełnioną jeszcze 29 sierpnia 2018 r.), że pomnik usytuowany jest w ciągu plenerowej ścieżki turystyczno – edukacyjnej oraz wpisany jest do ewidencji MRU Muzeum F i N pod numerem MRU/EW/0192. Na podstawie oceny dowodów wojewoda uznał, że pomnik jest obiektem wystawionym na widok publiczny w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej, naukowej lub o podobnym charakterze w celu innym niż propagowanie komunizmu i w związku z tym nie podlega usunięciu. Taka decyzja wojewody zapadła na początku 2019 r.

Wszystko wskazuje na to, że IPN nie dał się przekonać, dlatego sprawa trafiła do WSA, który 21 maja wydał swoje orzeczenie, dzięki któremu pomnik nie zostanie zlikwidowany.